Obowiązki sporządzania audytu w przedsiębiorstwie reguluje ustawa z 20 maja 2016 r., dotyczy ona efektywności energetycznej. Postanowienia, które zawiera obowiązują od 1 października 2016 r. Zgodnie z ustawą, podczas badania mają być dokonane obliczenia, których celem jest ocena efektywności wykorzystania energii oraz dostarczenie informacji mogących pomóc w wygenerowaniu oszczędności. Została ona wprowadzona w życie dlatego, że Unia Europejska stawia na nowy, przyjazny dla środowiska model gospodarki krajów, które do niej należą. Z tego powodu powstała dyrektywa narzucająca na przedsiębiorstwa konieczność dbania o efektywne wykorzystanie energii, prowadzące do zmniejszenia jej zużycia. Chcąc spełnić wymogi dyrektywy, wprowadzono w Polsce ustawę dotyczącą efektywności energetycznej. Nakłada ona obowiązek przeprowadzania audytów, które mają na celu przeprowadzenie szczegółowych, potwierdzonych pomiarami, obliczeń dotyczących przedsięwzięć służących poprawie efektywności przedsiębiorstwa.
Kiedy są wykonywane
Czynności są przeprowadzane co 4 lata, przez podmiot niezależny od zakładu pracy, którego dotyczy audyt. Musi on posiadać niezbędną wiedzę i doświadczenie, pozwalające mu na jego przeprowadzanie. Dokonać ekspertyzy może także ekspert danego przedsiębiorcy, jeśli nie jest bezpośrednio zaangażowany działalność poddawaną audytowi przedsiębiorstwa. Zawiadomienie o przeprowadzeniu czynności trzeba przesłać do prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w terminie nieprzekraczającym 30 dni od czasu jego zakończenia.
Dokumenty oraz wszystkie dane, które zostaną stworzone podczas czynności związanych z audytem przedsiębiorstwa muszą być przechowywane przez 5 lat do celów kontrolnych.
Ekspertyzę trzeba przeprowadzać w firmach, które w ciągu ostatnich dwóch lat obrotowych:
- zatrudniały w ciągu roku średnio co najmniej 250 pracowników lub
- osiągnęły obrót netto pochodzący ze sprzedaży towarów, usług, wyrobów, a także operacji finansowych osiągnął poziom przekraczający 50 milionów euro lub jego równowartość w złotówkach, a sumy aktywów w bilansie sporządzonym na koniec jednego z tych lat osiągnęły wartość przekraczającą równowartość 43 milionów euro.
Przedsiębiorstwo, w którym nie zostanie przeprowadzona ekspertyza, podlega karze pieniężnej do wysokości 5% przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.
Jak przebiega badanie?
Audyt musi być przeprowadzony w oparciu o aktualne dane dotyczące zużycia energii, które będą reprezentatywne, mierzalne oraz możliwe do zidentyfikowania. W przypadku korzystania prądu, będzie to zapotrzebowanie na moc. Audyt energetyczny przedsiębiorstwa powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące zużycia energii przez firmę na terenie jej obiektu lub zespołu obiektów, zarówno jeśli chodzi o instalacje przemysłowe, jak i transport, które odpowiadają razem za co najmniej 90% jej zużycia przez firmę. Jeśli jest taka możliwość, dane powinny się opierać na analizie kosztowej cyklu życia jednego lub kilku budynków. Nie powinny pochodzić z okresu, w którym nastąpiły zwroty nakładów, by uwzględnić wartości rezydualne inwestycji długoterminowych, wysokość stopy dyskonta, a także poziom oszczędności w dłuższym okresie.
Na podstawie pozyskanych danych, przeprowadzany jest szczegółowy przegląd zużycia energii przez poszczególne budynki, instalacje, a także transport.
W trakcje przeprowadzania audytu dla przedsiębiorstwa przeprowadzana jest:
- wizyta wstępna,
- spotkanie rozpoczynające,
- zbieranie danych,
- praca w terenie,
- analiza wyników,
- tworzenie raportu.
W trakcie wizyty wstępnej określany jest cel audytu, jego zakres, poziom dokładności i kryteria oceny. Ustalany jest również termin wykonania badania. Podczas wizyty audytor zbiera informacje na temat planowanych przyszłych inwestycji oraz strategii zarządzania danym obiektem. W ten sposób pozyskiwane są dane dotyczące zmian, które mogą mieć wpływ na wyniki audytu.
Podczas spotkania rozpoczynającego, obie strony wymieniają się informacjami dotyczącymi zasad i celów przeprowadzania badania. Określane są również zasady bezpieczeństwa, dostępu, oraz pozostałe zasady współpracy.
Kolejnym krokiem jest zbieranie danych dotyczącym systemów wykorzystywanych w przedsiębiorstwie, przeprowadzanych procesów oraz urządzeń, które wykorzystują energię. Kluczowe są również dane dotyczące charakterystyki obiektu. Pomocne mogą się okazać również wcześniejsze informacje dotyczące zużycia energii, dane techniczne oraz ekonomiczne.
Praca w terenie obejmuje kontrolę obiektów, które poddawane są audytowi w przedsiębiorstwie. Dokonywana jest również ocena efektywności. Ocenie poddawane są także procedury operacyjne oraz zachowania pracowników.
W trakcie analizy pozyskanych danych określa się wynik energetyczny danego przedsiębiorstwa i ustala obszary, w których efektywność może zostać poprawiona.
Na podstawie wyników analizy powstaje raport, który zestawia w sobie informacje dotyczące zużycia energii, z danymi dotyczącymi miejsc, w których efektywność może zostać poprawiona oraz propozycjami dotyczącymi sposobów wdrożenia zmian. Raport zawiera również metodologię audytu, wszelkie zebrane dane, oraz ich analizę. Zawiera również informacje dotyczące procesów technologicznych, wykorzystywanych instalacji pomocniczych, analizę obiektów budowlanych oraz transport, wskazuje także obszary, w których pojawiają się straty.
W Firmie JK-Projekt podejmujemy się zleceń związanych z przeprowadzeniem audytu energetycznego przedsiębiorstwa w oparciu o wymogi wynikające z wejścia w życie w dniu 1 października 2016 r. ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.
Dlaczego badanie jest wykonywane?
Głównym powodem, dla którego obowiązek przeprowadzania badania w przedsiębiorstwach został wprowadzony, jest kontrola zużycia energii. Dzięki niemu łatwiej można dowiedzieć się, w których momentach jest ona marnowana na terenie zakładu pracy. Pozwala to na uporządkowanie i dogłębną analizę informacji, co prowadzi do zoptymalizowania funkcjonowania obiektu. Po przeprowadzeniu ekspertyzy tworzony jest raport, który zawiera informacje dotyczące metodologii przeprowadzonych działań, prezentuje również pozyskane dane oraz ich analizę. Jest to działanie korzystne zarówno z punktu widzenia firmy, ponieważ pomaga w zmniejszeniu kosztów związanych z energią, jak i ze względu na środowisko. Działanie większości dużych zakładów pracy może być zoptymalizowane w co najmniej kilku procentach.
Obowiązek przeprowadzania audytu nie dotyczy przedsiębiorstw posiadających system zarządzania energią, który określony jest przez polską normę. Zwolnione z konieczności przeprowadzenia czynności są także firmy posiadające system zarządzania środowiskowego. Mowa o nim w art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r., które dotyczy dobrowolnego udziału przedsiębiorstw w ekozarządzaniu. Rozporządzenie WE) nr 761/2001 oraz decyzję Komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE określa, że w ramach tych systemów przeprowadzono audyt w przedsiębiorstwie.
Kto może wykonać rzetelny audyt?
Chociaż nie istnieją formalne wymagania stawiane przed osobą, która może podjąć się przeprowadzenia audytu, warto jednak powierzyć to zadanie specjaliście posiadającemu stosowne umiejętności oraz niezbędną wiedzę. Przeprowadzenie badania wymaga posiadania bardzo wszechstronnego wykształcenia z wielu dziedzin. Dlatego tylko powierzając je doświadczonemu fachowcowi można być pewnym, że zostanie ono przeprowadzone szczegółowo i zakończy się raportem, którego treść okaże się pomocna dla rozwoju przedsiębiorstwa.
Należy pamiętać, że przeprowadzanie audytu w przedsiębiorstwie ma na celu nie tylko spełnienie obowiązku narzuconego przez ustawę. Niesie ono również za sobą wiele korzyści dla przedsiębiorstwa. Dzięki niemu można zmniejszyć koszty eksploatacji danego obiektu, co przekłada się na znaczne zmniejszenie kosztów. Może on również wskazać płaszczyzny, w których istnieje możliwość dokonania inwestycji mającej na celu zwiększenie efektywności zużywania energii. Wynik rzetelnie przeprowadzonego badania, zawiera nie tylko dane dotyczące przedsiębiorstwa, ale także proponowaną lista usprawnień obejmująca również wyliczenia przedstawiające opłacalność danej inwestycji.
http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/831